nieuwe zonnepaneleninstallatie

[darkzero]

Hallo,

We willen zonnepanelen laten installeren. We hebben een 3 fasige aansluiting. Ons jaarlijks verbruik is ongeveer 6000kWh, 3000 overdag en 3000 's nachts. Omwille van het nachttarief probeerden we zoveel mogelijk aan het toen nog goedkoper tarief 's nachts te starten: wasmachine, batterij grasmaaier opladen, ... Ik weet dat we dit in de toekomst natuurlijk beter overdag doen omv productie van de zonnepanelen. Voor verwarming gebruiken we gas, al de rest is elektrisch (koken, warm water, ...) Hier is recent nog een elektrische auto bijgekomen die er dus nog niet bijgerekend is in het verbruik. We hebben een zappi v2 laadpaal en laden aan 11kWh (3 fasen).

Omdat het dak van ons huis niet geschikt is voor panelen hebben we het dak van de garage in de tuin vervangen:

Het dak met de oversteek (onderkant op de foto) is oost georiënteerd en het andere deel (bovenkant foto) dus west.
Graag willen we van het begin zoveel mogelijk Wp in panelen erop kwijt, het dak mag helemaal vol liggen. Omwille van de garage zelf is het dak dus niet helemaal recht maar ik ga uit van 913cm x 221cm + dan nog het stukje van die oversteek (klein afdak naast de garage).
Mijn idee was om de panelen horizontaal te plaatsen, 2 rijen van 4 panelen per dakhelft en dan nog es 2 panelen op het afdakje.
Totaal kom ik dus op 18 panelen. Graag een zo hoog mogelijke Wp per paneel, half cut en dan ben ik beginnen zoeken naar wat mogelijk is binnen deze afmetingen. Ik kwam uit bij JA Solar, meer bepaald het paneel JAM72S20-470/MR. Deze zijn 211x105cm en 470Wp dus dat zou moeten lukken. Totaal zou dit dan 470x18=8460Wp moeten geven. Zijn er nog panelen met een hogere Wp? De afmetingen zijn vooral belangrijk want ik zit dus met beperkte afmetingen per dakhelft.
We willen ook per paneel optimizers voorzien omdat we nogal veel schaduw hebben van bomen rondom en dus ook vallende bladeren, uitwerpselen van vogels, ... Gelukkig is het dak niet hoog en kan ik dit makkelijk schoonmaken.
Qua omvormer ben ik er nog niet helemaal uit. Mijn voorkeur gaat naar Solaredge, SMA of GoodWe. Ik volg ook graag op pc of via app wat mijn installatie doet, liefst zo uitgebreid mogelijk. Daarmee kan ik dan ook opvolgen welke panelen minder opbrengen door schaduw of vuil of wat dan ook (door installatie optimizers)?
Deze omvormer moet hybride zijn want we willen ook een batterij plaatsen, mogelijk ineens samen met de panelen en anders na een jaar ofzo. We willen liever nu meer investeren in een zonnepaneleninstallatie met een hogere Wp en dan achteraf een batterij plaatsen ipv nu te besparen op de panelen met kleinere batterij.
Als batterij liefst een BYD HVM. Hier denk ik dan aan een toren met 6 modules dus 16,56kW, mogelijk ineens 8 modules en dus 22,08kW.
Leuk zou zijn om in de toekomst zoveel mogelijk offgrid te gaan, mogelijk met een aggregaat aan de installatie te koppelen (om de batterij op te laden als deze te laag komt te staan en de panelen niet voldoende leveren voor ons verbruik).

Ik zit dan nog met wat vragen:
1. Kunnen jullie me nog andere, betere panelen aanraden met een hoger Wp die op mijn dak passen?
2. Welke omvormer raden jullie aan, rekening houdend met de batterij en mogelijk offgrid te gaan in de toekomst? Voorkeur dus voor Solaredge en SMA.
3. Hoelang mogen de strings van de panelen naar de omvormer zijn? De panelen komen namelijk op mijn garage in de tuin te liggen en de omvormer komt in de garage bij het huis. Hier staat mijn auto en zappi en ik heb hier een vrije muur waar de zappi staat en dus ook de batterij en omvormer komt. Deze afstand zal toch zeker 25m zijn denk ik, mogelijk meer.
4. stel dat de elektriciteit op straat uitvalt, krijgt mijn omvormer dan spanning van de batterij en blijft mijn hele installatie dan verder werken?
5. stel dat het net overbelast is door meerdere installaties in de straat, kan ik mij dan (tijdelijk) afkoppelen van het net en blijft mijn installatie dan ook verder werken? Ik weet natuurlijk dat ik dan niet injecteer dus geen opbrengst heb. Belangrijkste is dat mijn installatie blijft werken.

Bedankt alvast voor alle info!

[ivob]

Ik zit dan nog met wat vragen:

1. Kunnen jullie me nog andere, betere panelen aanraden met een hoger Wp die op mijn dak passen?

Hoe meer Wp de panelen genereren hoe duurder meestal. Hangt dus gewoon af van wat je wil en hoe groot je budget is.
PV-panelen zijn geen rocket science. Een goed of slecht merk bestaat dus eigenlijk niet.
Kijk beter naar de vakkennis van de installateur, de kwaliteit van de omvormer en het montagemateriaal en de uitvoering van de werken ipv naar een bepaald merk panelen.

2. Welke omvormer raden jullie aan, rekening houdend met de batterij en mogelijk offgrid te gaan in de toekomst? Voorkeur dus voor Solaredge en SMA.

Wanneer je wil inzetten op off grid (met een aggregaat) zou ik kiezen tussen SMA of Victron. Maar dat is louter mijn persoonlijke mening.
Ik zou ook de voorkeur geven aan een systeem waar je als gebruiker alle rechten op hebt en lokaal kan benaderen/besturen/uitlezen en voor iedere wijziging en/of ingreep/uitbreiding niet afhankelijk blijft van de installateur en producent en een werkende internetverbindibng. Uiteraard heeft die keuze een kostprijs.

3. Hoelang mogen de strings van de panelen naar de omvormer zijn? De panelen komen namelijk op mijn garage in de tuin te liggen en de omvormer komt in de garage bij het huis. Hier staat mijn auto en zappi en ik heb hier een vrije muur waar de zappi staat en dus ook de batterij en omvormer komt. Deze afstand zal toch zeker 25m zijn denk ik, mogelijk meer.

Een laadpaal wordt niet aangesloten op de batterij maar op een afzonderlijke kring in je automatenkast. De afstand tussen laadpaal en automatenkast is dus van belang. Wanneer de sectie van de kabel aangepast is aan de afstand en max. vermogen van de laadpaal is er technisch geen probleem.

4. stel dat de elektriciteit op straat uitvalt, krijgt mijn omvormer dan spanning van de batterij en blijft mijn hele installatie dan verder werken?

Bij een standaard PV installatie (zelf met accu) moeten de omvormer van de panelen zich automatisch van het net loskoppelen bij een netonderbreking. De panelen en accu zijn bij een standaardopstelling bij een netonderbreking dus niet te gebruiken. Je zit dan net als de rest van de straat zonder elektriciteit. Ook al is de accu 100% gevuld.
Je kan dit wel met een specifieke off grid opstelling en extra hardware (extra kast of ingebouwd in de omvormer) met een auto transfer switch.
De omvormer genereert dan een zuivere sinus zodat de PV installatie "denkt" dat er terug een (virtueel) net is en heropstart.
Dan kan je nog kiezen om een paar essentiële AC-verbruikers off grid te koppelen of al je AC-verbruikers.
Uiteraard heeft iedere keuze ook een (extra) kostprijs.

5. stel dat het net overbelast is door meerdere installaties in de straat, kan ik mij dan (tijdelijk) afkoppelen van het net en blijft mijn installatie dan ook verder werken? Ik weet natuurlijk dat ik dan niet injecteer dus geen opbrengst heb. Belangrijkste is dat mijn installatie blijft werken.

Zie antwoord 4.
Bij een hybride systeem heb je maar één omvormer voor PV en accu. Wanneer PV niet werkt (wegens geen zichtbaar net) werkt de omvormer voor de accu uiteraard ook niet.

Het heeft ook weinig zin te investeren in een batterijcapaciteit die niet is afgesteld op je productie en verbruiksprofiel. Je hebt niets aan een accu met een grote capaciteit als je PV verbruik en opslag niet kan volgen in het seizoen dat je de energie het meeste nodig hebt.
Wanneer het budget beperkt is besteed je dit dan ook beter eerst aan zoveel mogelijk productie ipv opslagcapaciteit. Teveel productie kan je immers nooit hebben en het kost in verhouding tot opslag ook veel minder.
Om te weten hoe groot de opslag en productie voor een specifieke situatie moet zijn moet je al minstens je verbruik gedurende vier seizoenen monitoren.

[edwin.d]

Tegenwoordig zijn er fabrikanten die hun panelen groter maken dan de panelen van een paar naar geleden.
Het lijkt dan of de panelen meer opwekken.

Je hebt ook HR panelen ( hoog rendements panelen).
De bekendste is wel SunPower.
Deze wekken per oppervlakte meer op dan de standaard panelen. Maar zijn ook iets duurder.
Maar in jouw geval kan dit wel een bordeel zijn.

Maar zoals eerder al geantwoord. Kies een installateur die zijn vak kent.

Mvg

[Dizzy]

Maar in jouw geval kan dit wel een bordeel zijn.

[darkzero]

Hoe meer Wp de panelen genereren hoe duurder meestal. Hangt dus gewoon af van wat je wil en hoe groot je budget is.
PV-panelen zijn geen rocket science. Een goed of slecht merk bestaat dus eigenlijk niet.
Kijk beter naar de vakkennis van de installateur, de kwaliteit van de omvormer en het montagemateriaal en de uitvoering van de werken ipv naar een bepaald merk panelen.

Liever wat meer uitgegeven aan hogere Wp panelen dan achter een te zwakke installatie hebben. Dit is voorlopig het enige dak waar ik panelen op kwijt kan en is dus niet uitbreidbaar. Daarom dus graag een zo hoog mogelijke Wp per paneel. Merk maakt me ook niet zoveel uit, ik haalde JA Solar aan omdat ze mij toch een vrij hoge Wp leken te hebben voor een niet al te groot paneel. Als er voorstellen zijn voor andere panelen met een hogere Wp op dit formaat voor mijn dak dan hoor ik het heel graag!

Een laadpaal wordt niet aangesloten op de batterij maar op een afzonderlijke kring in je automatenkast. De afstand tussen laadpaal en automatenkast is dus van belang. Wanneer de sectie van de kabel aangepast is aan de afstand en max. vermogen van de laadpaal is er technisch geen probleem.

Voor alle duidelijkheid: de laadpaal is hier al aangesloten op een afzonderlijke kring in de kast en wordt al enkele maanden zo gebruikt. De bedoeling is gewoon dat naast de paal de omvormer en achteraf ook de batterij geplaatst wordt. De vraag was dus hoelang de strings mogen zijn tussen de zonnepanelen en de omvormer. Ik snap je antwoord niet goed, de laadpaal heeft hier toch niks mee te maken??

Je kan dit wel met een specifieke off grid opstelling en extra hardware (extra kast of ingebouwd in de omvormer) met een auto transfer switch.
De omvormer genereert dan een zuivere sinus zodat de PV installatie "denkt" dat er terug een (virtueel) net is en heropstart.
Dan kan je nog kiezen om een paar essentiële AC-verbruikers off grid te koppelen of al je AC-verbruikers.
Uiteraard heeft iedere keuze ook een (extra) kostprijs.

Dat bedoelde ik exact. Als ik het me goed herinner heb ik ooit iets gelezen over omvormers met een zuivere sinus op een backuplijn waar je dan enkele verbruikers of het hele huis kan hangen.

Het heeft ook weinig zin te investeren in een batterijcapaciteit die niet is afgesteld op je productie en verbruiksprofiel. Je hebt niets aan een accu met een grote capaciteit als je PV verbruik en opslag niet kan volgen in het seizoen dat je de energie het meeste nodig hebt.
Wanneer het budget beperkt is besteed je dit dan ook beter eerst aan zoveel mogelijk productie ipv opslagcapaciteit. Teveel productie kan je immers nooit hebben en het kost in verhouding tot opslag ook veel minder.
Om te weten hoe groot de opslag en productie voor een specifieke situatie moet zijn moet je al minstens je verbruik gedurende vier seizoenen monitoren.

Zoals ik ook al zei:

We willen liever nu meer investeren in een zonnepaneleninstallatie met een hogere Wp en dan achteraf een batterij plaatsen ipv nu te besparen op de panelen met kleinere batterij.

We gaan nu waarschijnlijk eerst gewoon zoveel mogelijk panelen met een zo hoog mogelijke Wp op dat dak plaatsen met optimizers en een omvormer.
Ik wil gewoon vermijden dat ik nu een omvormer plaats die ik achteraf zou moeten vervangen als ik iets aan de installatie verander. Daarom dus ineens een hybride omvormer omdat er nog een batterij bijkomt. Daarom vroeg ik ook die info over off-grid en vraag 4 en 5 zodat ik niet na een jaar of 2 ineens een andere omvormer moet hangen terwijl ik mij daar nu al op kan voorzien. Daarom blijft ook de vraag: welke omvormer is interessant voor mij, als je kijkt naar al mijn toekomstige wensen?

Je hebt ook HR panelen ( hoog rendements panelen).
De bekendste is wel SunPower.
Deze wekken per oppervlakte meer op dan de standaard panelen. Maar zijn ook iets duurder.
Maar in jouw geval kan dit wel een bordeel zijn.

Ik zie dat SunPower HR panelen van 430Wp heeft en 22,7% rendement terwijl die van JA Solar 470Wp hebben en 21,2% rendement. Maakt die 1,5% dan zoveel uit?

Bordeel???

[johan.devos]

De Ja Solar panelen zijn 2,11 m lang, de SunPower slechts 1,81 m maar de opbrengst per m2 paneel is gelijkaardig.
Dit lengteverschil kan wel een reden zijn om voor de ene of andere te kiezen als je uw dak zo optimaal mogelijk wenst te bedekken

[darkzero]

Ik lees net wel bij SunPower:
Gegarandeerd minimum uitgangsvermogen in jaar 1 : 98,0%
Maximale jaarlijkse degradatie : 0,25%
Gegarandeerd minimum uitgangsvermogen in jaar 25 : 92,0%

bij JA Solar is dit 0,55% jaarlijkse degradatie en 83% na 25 jaar

dan zou ik toch eerder richting SunPower willen ware het niet dat die panelen meer dan het dubbel kosten van de JA Solar panelen! (490 vs 240€, via google gevonden)

De Ja Solar panelen zijn 2,11 m lang, de SunPower slechts 1,81 m maar de opbrengst per m2 paneel is gelijkaardig.
Dit lengteverschil kan wel een reden zijn om voor de ene of andere te kiezen als je uw dak zo optimaal mogelijk wenst te bedekken

Voor mij is de breedte van het paneel belangrijker aangezien ik ze horizontaal leg en mijn dak maar 221cm tot de nok is. Met deze kortere lengte zou ik toch geen extra paneel per rij kunnen leggen want dan zit ik op 5x1,81 = 9,05m en mijn dak is maar 9,13m dus dat zou wel heel krap worden met de nodige afstand tussen de panelen.
En als die prijzen per paneel die ik hierboven vond echt kloppen dan is het mij het dubbele van de prijs toch niet waard.

[ivob]

SunPower panelen zijn alleen te rechtvaardigen als de opp. van je dak het niet toelaat andere panelen te plaatsen (die groter van opp. zijn).
Wanneer je dak niet meer panelentoelaat heeft de meerprijs van SunPower ook weinig zin.

Waarom zou je optimizers plaatsen?
Dat heeft alleen zin bij panelen met een verschillende legrichting en/of panelen met tijdelijke schaduw.
Op panelen met dezelfde legrichting en dezelfde zonneinstraling heeft dat weinig zin.
Wanneer je steeds schaduw hebt van bomen en vallende bladeren heeft het ook niet zoveel zin. Optimizers zorgen er alleen voor dat het paneel dat in de schaduw ligt geen negatieve invloed heeft op overige panelen in de string. Is de schaduw van de bomen dan selectief? (sommige panelen in de schaduw en andere in volle zon? ).
Ze hebben ook een hogere opstartspanning dan een stringomvormer (en zijn duurder) en geven meer kans op storingen.

De vraag was dus hoelang de strings mogen zijn tussen de zonnepanelen en de omvormer.

Zoals reeds geschreven, dat is geen technisch probleem zolang je rekening houdt met de kabeldiameter in verhouding tot de afstand.

Als er voorstellen zijn voor andere panelen met een hogere Wp op dit formaat voor mijn dak dan hoor ik het heel graag!

Dat zal je aan je installateur moeten vragen.
Het heeft weinig zin dat we een bepaald soort panelen met een max. Wp aanraden als de installateur ze niet kan leveren noch plaatsen.

Dat bedoelde ik exact. Als ik het me goed herinner heb ik ooit iets gelezen over omvormers met een zuivere sinus op een backuplijn waar je dan enkele verbruikers of het hele huis kan hangen.

Inderdaad. Victron is daar bv. in gespecialiseerd.
Kan je eveneens (later) een aggregaat op aansluiten (die in de plaatst treedt van het net). Maar dan moet je ook al een multiclusterbord voorzien.
Heeft eveneens een Synergrid goedgekeurde ingebouwde transferswitch. Bij stroomuitval blijven al de AC-verbruikers dan ononderbroken doorwerken (de omschakeling van net naar batterijpower neemt maar > 0.2 sec in beslag). De PV-omvormer schakelt wel even uit maar na herkenning (onmidellijk na netuitval) van de virtuele zuivere sinus start deze terug op zodat (bij voldoende zon) de PV-installatie zowel aan de AC-verbruikers als aan de accu (indien geen 100% en AC vraag kleiner dan productie) kan leveren. PV, batterij en afname is dus 100% operationeel bij netuitval. Of toch de AC-verbruikers die in back up modus gekoppeld zijn (al mijn kringen zijn bv. op off grid modus ingesteld, ik zie persoonlijk het nut niet in om slechts een beperkt aantal kringen in back up modus te plaatsen. Ten minste als je toch de keuze maakt om een off grid systeem te installeren).

Maar een Victron kan niet in de keuze die jij nu wil maken.
De werkt alleen in retrofit en niet als hybride.
Wat je uiteraard wel kan doen is nu een gewone PV-omvormer plaatsen en bij het later plaatsen van een accu een retrofit omvormer voor de accu bijplaatsen. Wanneer je dan echt off grid wenst te gaan (ken je plannen niet) kan je de retrofit omvormer voor de batterij ook behouden en de PV-omvormer vervangen door MPPT omvormers. Dan werk je tussen de zonnepanelen en accu rechtstreeks van DC naar DC en heb je minder
verliezen.

Wil je een echt performant systeem en blijf je bij de keuze van hybride en wil je niet besparen op kwaliteit blijft in jouw geval eigenlijk alleen SMA omvormers over als performante keuze.
Bij een driefase systeem (zelf zweer ik bij monofase) kom je dan uit bij de Sunny Tripower Smart Energy. Dit energiesysteem kan later op elk gewenst moment worden uitgebreid. De integratie met een laadpaal (of warmtepomp) behoort tot de mogelijkheden. Eveneens een geïntegreerde back-upstroomfunctie welke ook bij uitval van het openbare stroomnet de stroomvoorziening waarborgt.
Wil je dan later ook nog (in modules uitbreidbaar) performante thuisbatterijen zou ik je eerder Tesvolt ipv BYD aanraden (ook weer met een bijhorend prijskaartje).

[darkzero]

Waarom zou je optimizers plaatsen?
Dat heeft alleen zin bij panelen met een verschillende legrichting en/of panelen met tijdelijke schaduw.
Op panelen met dezelfde legrichting en dezelfde zonneinstraling heeft dat weinig zin.
Wanneer je steeds schaduw hebt van bomen en vallende bladeren heeft het ook niet zoveel zin. Optimizers zorgen er alleen voor dat het paneel dat in de schaduw ligt geen negatieve invloed heeft op overige panelen in de string. Is de schaduw van de bomen dan selectief? (sommige panelen in de schaduw en andere in volle zon? ).
Ze hebben ook een hogere opstartspanning dan een stringomvormer (en zijn duurder) en geven meer kans op storingen.

panelen hebben inderdaad tijdelijke wisselende schaduw door de bomen icm de stand vd zon, bladeren vd bomen, ... daarom hebben meerdere partijen mij al optimizers aangeraden. er zal altijd wel ergens een paneeltje in de schaduw liggen.

Dat zal je aan je installateur moeten vragen.
Het heeft weinig zin dat we een bepaald soort panelen met een max. Wp aanraden als de installateur ze niet kan leveren noch plaatsen.

zal ik uiteraard doen maar de vraag blijft of er iemand weet heeft van hogere Wp panelen voor mijn dak. Ik ben hierover gewoon graag op de hoogte zodat ik het hierover ook kan hebben met installateurs.

Wat je uiteraard wel kan doen is nu een gewone PV-omvormer plaatsen en bij het later plaatsen van een accu een retrofit omvormer voor de accu bijplaatsen. Wanneer je dan echt off grid wenst te gaan (ken je plannen niet) kan je de retrofit omvormer voor de batterij ook behouden en de PV-omvormer vervangen door MPPT omvormers. Dan werk je tussen de zonnepanelen en accu rechtstreeks van DC naar DC en heb je minder verliezen.

Interessant. Bedankt!

Bij een driefase systeem (zelf zweer ik bij monofase) kom je dan uit bij de Sunny Tripower Smart Energy. Dit energiesysteem kan later op elk gewenst moment worden uitgebreid. De integratie met een laadpaal (of warmtepomp) behoort tot de mogelijkheden. Eveneens een geïntegreerde back-upstroomfunctie welke ook bij uitval van het openbare stroomnet de stroomvoorziening waarborgt.
Wil je dan later ook nog (in modules uitbreidbaar) performante thuisbatterijen zou ik je eerder Tesvolt ipv BYD aanraden (ook weer met een bijhorend prijskaartje).

Ook weer bedankt, interessante info!
Waarom monofase gaan als je driefase mogelijkheid hebt?
De Tesvolt had ik ook bekeken maar inderdaad duur. Dan investeer ik liever in meer BYD elementen of torens.

[ivob]

Waarom monofase gaan als je driefase mogelijkheid hebt?
De Tesvolt had ik ook bekeken maar inderdaad duur. Dan investeer ik liever in meer BYD elementen of torens.

Omdat ik persoonlijk nergens driefasevermogen nodig heb.
En omdat driefase uitvoering duurder is dan monofase en technisch iets ingewikkelder.
Bij off grid hou ijk het technisch liefst zo eenvoudig mogelijk en het uitgespaarde budget (voor vermogen dat toch niet nodig is) besteed ik dan liever aan iets anders.
Hou bij BYD batterijen rekening met een capaciteitsdegradatie van zo'n 2% per gebruiksjaar.
BYD is zeker niet slecht en zit in de betere helft van de kwaliteit maar ook weer niet top.
En zoals gezegd, het heeft weinig zin in meer opslag te investeren dan je productie voor verbruik + opslag kan produceren in de periode dat je ze echt nodig hebt (dus ergens tussen half november en half februari). Zeker als de dakopp. voor productie zijn limieten heeft.
Ipv meer te investeren in opslag (dat een deel van het jaar niet gevuld geraakt en het ander deel van het jaar, zonder onnodig te gaan verspillen, toch niet te gebruiken is) kan je het budget voor het ontbrekende deel dan beter spenderen in een aggregaat met opslagcapaciteit.

maar de vraag blijft of er iemand weet heeft van hogere Wp panelen voor mijn dak. Ik ben hierover gewoon graag op de hoogte zodat ik het hierover ook kan hebben met installateurs.

Bijvoorbeeld de Trina TSM-485-500DE18M(II) - Mono PERC HC (2,187 × 1,102 m)
https://www.trinasolar.com/en-glb/product/residential
https://www.pvo-int.com/product/trina-v ... 485-500wp/
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q ... mBnPeNifLK

Panelen met een hogere Wp gaan meestal gepaard met een groter formaat paneel.
500 WP per paneel is momenteel zowat de commercieel verkrijgbare grens.
Maar zijn in verhouding ook duurder dan een 300-400 Wp paneel.
SunPower heeft meer vermogen per lager opp. paneel maar zoals je reeds weet heeft dat ook zijn prijs.

[darkzero]

Omdat ik persoonlijk nergens driefasevermogen nodig heb.

Ah ok, hier is de elektrische kookplaat op 2 fasen aangesloten. In de toekomst willen we een grotere kookplaat en die zal 3 fasen aangesloten worden. De laadpaal voor de auto is ook driefase.

En zoals gezegd, het heeft weinig zin in meer opslag te investeren dan je productie voor verbruik + opslag kan produceren in de periode dat je ze echt nodig hebt (dus ergens tussen half november en half februari). Zeker als de dakopp. voor productie zijn limieten heeft.

Ja daarom dat ik zei dan ik vooral wil investeren in panelen, de batterij is de volgende stap. Ik wil gewoon de nacht doorkomen met de batterij, het aankomende capaciteitstarief afvlakken, ...

Ipv meer te investeren in opslag (dat een deel van het jaar niet gevuld geraakt en het ander deel van het jaar, zonder onnodig te gaan verspillen, toch niet te gebruiken is) kan je het budget voor het ontbrekende deel dan beter spenderen in een aggregaat met opslagcapaciteit.

Heb je hier toevallig ervaring mee? Ik heb totaal geen idee van de prijs van zo'n aggregaten en of het lawaai meevalt?

Bijvoorbeeld de Trina TSM-485-500DE18M(II) - Mono PERC HC (2,187 × 1,102 m)

Bedankt, ga ik zeker es bekijken. Op het eerste zicht qua prijs vergelijkbaar met JA Solar en toch een hogere Wp

[ivob]

Ah ok, hier is de elektrische kookplaat op 2 fasen aangesloten. In de toekomst willen we een grotere kookplaat en die zal 3 fasen aangesloten worden. De laadpaal voor de auto is ook driefase.

Iedereen maakt uiteraard eigen keuzes afhankelijk van de situatie.
5 pits - inductie is hier eveneens monofase. Voldoet - voor ons - al 9 jaar prima.
Laadpaal is eveneens 32 A monofase en softwarematig zelfs teruggebracht naar 17A.
Laden voornamelijk op PV en bij een 5,6 kWp installatie kan je zelden het vermogen van driefase laden opwekken.
Ook niet aangeraden om onder een capaciteitstarief het volle vermogen van driefase laden te gaan benutten.
En je vind (nu) minder 3-fase laadpalen welke automatisch hun loadbalancing van driefase naar éénfase kunnen terugschakelen.
Gezien veel BEV's een minimum laadvermogen van 6A vragen kan het, als je op PV wil laden, bij een 3-fase laadpaal dan wel eens voorkomen dat hij niet kan opstarten omdat het minimum vermogen van 18A (3x6) niet gehaald wordt.

Ja daarom dat ik zei dan ik vooral wil investeren in panelen, de batterij is de volgende stap. Ik wil gewoon de nacht doorkomen met de batterij, het aankomende capaciteitstarief afvlakken, ...

Verkeerd begrepen dan. Ik dacht dat je op termijn off grid wou gaan.
Dat vraagt een totaal ander uitgangspunt dan gewoon de nacht overbruggen en het capaciteitstarief afvlakken.
Een investering in de batterijcapaciteiten die je eerder aanhaalde om louter de nacht te overbruggen en wat capaciteit af te vlakken (2,5 kW blijf je toch betalen) lijkt me persoonlijk weinig zinvol.

Heb je hier toevallig ervaring mee? Ik heb totaal geen idee van de prijs van zo'n aggregaten en of het lawaai meevalt?

Begint zo ergens rond de 2000 €. Wanneer je het later nog moet integreren in een bestaand systeem (dat niet van in het begin voor off grid is opgezet) kost het je uiteraard meer. Je zet het, afhankelijk van waar je woont en hoe geluidsdicht je eigen woning is, altijd beter in een geluidsdempende box. Inzake omgeving en klimaat gebruik je ook beter HVO100 ipv gewone diesel of stookolie. Duurder maar bewaart veel beter, is beter voor de hardware en iets zuiniger.
Mijn thuisinstallatie is idd ontworpen voor off grid en staat standaard (voor de volledige woning) 24/7 in back up modus ingesteld.
Ik hang alleen nog aan het net voor de subsidies en betaalde terugleveringen aan dat net. Is die bijkomende lucratieve periode afgelopen
en/of er gebeuren vroeger nadelige wijzigingen inzake injectietarieven, capaciteitstarief voor terugleveringen dan gaat het net er fysiek uit. Maar dat is een redelijk uitzonderlijke situatie. Verdiend dus geen navolging.

Bedankt, ga ik zeker es bekijken

Graag gedaan.
Als je hebt uitgevogeld wat je wil en je weet hoeveel budget je er aan wil/kan besteden kan ik per pm wel een aantal installateurs doorgeven die hun vak kennen en thuis zijn in de materie richting off grid. Ze zijn in Vlaanderen nogal dun gezaaid.

[darkzero]

5 pits - inductie is hier eveneens monofase. Voldoet - voor ons - al 9 jaar prima.

geen last van pulseren dan als je meerdere pits voor een lange tijd gelijk gebruikt? 1 vd hobbies van mijn vrouw is koken en die kan dan zowat de hele namiddag met onze inductiekookplaat bezig zijn. deze plaat is flexibel zodat je zowat het hele oppervlak kan gebruiken zonder spaties tussenin (tot 8 kleinere potten/pannen of een paar grote woks tegelijk). monofasig is dat niet te doen door pulseren, 2 fasig is het doenbaar maar driefasig zou echt beter zijn. maarja uiteindelijk qua koken: nothing beats gas...

Laadpaal is eveneens 32 A monofase en softwarematig zelfs teruggebracht naar 17A.
Laden voornamelijk op PV en bij een 5,6 kWp installatie kan je zelden het vermogen van driefase laden opwekken.
Ook niet aangeraden om onder een capaciteitstarief het volle vermogen van driefase laden te gaan benutten.
En je vind (nu) minder 3-fase laadpalen welke automatisch hun loadbalancing van driefase naar éénfase kunnen terugschakelen.
Gezien veel BEV's een minimum laadvermogen van 6A vragen kan het, als je op PV wil laden, bij een 3-fase laadpaal dan wel eens voorkomen dat hij niet kan opstarten omdat het minimum vermogen van 18A (3x6) niet gehaald wordt.

geen idee wat allemaal mogelijk is met mijn zappi v2. ik weet dat die load balancing ondersteunt en dat ik handmatig kan schakelen tussen 1 en 3 fasig maar ik weet niet of dit automatisch kan. ik laad nu aan 11kW omdat het mogelijk is. natuurlijk ga ik dan ook zoveel mogelijk laden met de zonnepanelen (ik ben overdag veel thuis dus dat is zeker mogelijk).

Verkeerd begrepen dan. Ik dacht dat je op termijn off grid wou gaan.
Dat vraagt een totaal ander uitgangspunt dan gewoon de nacht overbruggen en het capaciteitstarief afvlakken.
Een investering in de batterijcapaciteiten die je eerder aanhaalde om louter de nacht te overbruggen en wat capaciteit af te vlakken (2,5 kW blijf je toch betalen) lijkt me persoonlijk weinig zinvol.

misschien ooit off-grid ja, zou mooi zijn, zeg nooit nooit...
wat raad je aan dan? ik denk dat een 10kW batterij toch zowat het minimum is? ik zie dat we hier het laatste half jaar makkelijk aan 18kW/24u komen (heb nog analoge meter dus kan niet exact zien wanneer we hoeveel verbruiken)

Mijn thuisinstallatie is idd ontworpen voor off grid en staat standaard (voor de volledige woning) 24/7 in back up modus ingesteld.
Ik hang alleen nog aan het net voor de subsidies en betaalde terugleveringen aan dat net. Is die bijkomende lucratieve periode afgelopen
en/of er gebeuren vroeger nadelige wijzigingen inzake injectietarieven, capaciteitstarief voor terugleveringen dan gaat het net er fysiek uit. Maar dat is een redelijk uitzonderlijke situatie. Verdiend dus geen navolging.

nu ben ik toch wel nieuwsgierig naar jouw installatie. zie je het zitten om je installatie hier technisch te beschrijven?

Als je hebt uitgevogeld wat je wil en je weet hoeveel budget je er aan wil/kan besteden kan ik per pm wel een aantal installateurs doorgeven die hun vak kennen en thuis zijn in de materie richting off grid. Ze zijn in Vlaanderen nogal dun gezaaid.

altijd welkom maar ik denk dat het voorlopig dus nog niet volledig off-grid gaat worden, eerder een futureproof installatie die uitbreidbaar is en waar ik niet direct teveel aan moet vervangen als ik wil uitbreiden

[ivob]

geen last van pulseren dan als je meerdere pits voor een lange tijd gelijk gebruikt? 1 vd hobbies van mijn vrouw is koken en die kan dan zowat de hele namiddag met onze inductiekookplaat bezig zijn. deze plaat is flexibel zodat je zowat het hele oppervlak kan gebruiken zonder spaties tussenin (tot 8 kleinere potten/pannen of een paar grote woks tegelijk). monofasig is dat niet te doen door pulseren, 2 fasig is het doenbaar maar driefasig zou echt beter zijn. maarja uiteindelijk qua koken: nothing beats gas...

Zoals ik schreef, voor ons voldoet dat prima en nergens last van.
Wel andere situatie. Ik heb geen vrouw en mijn partner kookt niet graag. Ik ben trouwens de huisman in huis.
Gas komt er hier al 13 jaar niet meer in. Heb in een vorig deel van mijn leven nog een Lacanche met plancha in de keuken gehad.
Daarmee vergeleken is, voor mij, inductie een zaligheid. Vooral inzake gebruiksgemak en onderhoud.

geen idee wat allemaal mogelijk is met mijn zappi v2. ik weet dat die load balancing ondersteunt en dat ik handmatig kan schakelen tussen 1 en 3 fasig maar ik weet niet of dit automatisch kan. ik laad nu aan 11kW omdat het mogelijk is. natuurlijk ga ik dan ook zoveel mogelijk laden met de zonnepanelen (ik ben overdag veel thuis dus dat is zeker mogelijk).

Een Zappi V2 is één van de laadpalen welke goed samenwerkt met PV en zonodig van driefase naar monofase kan terugschakelen. Of dat automatisch gebeurt hangt gewoon af van de modus waarin je hem instelt.
Technisch heeft een Zappi ook mijn voorkeur. Ik gebruik echter een Alfen SPL omdat de Zappi geen 4G back-end mogelijkheid heeft. Zowat het enige minpunt van de Zappi. En, als ik het goed voorheb, kan de Zappi ook niet loadbalancen met een UTP op de P1 poort van de DM maar gebeurt dat nog met CT-klemmen.

misschien ooit off-grid ja, zou mooi zijn, zeg nooit nooit...
wat raad je aan dan? ik denk dat een 10kW batterij toch zowat het minimum is? ik zie dat we hier het laatste half jaar makkelijk aan 18kW/24u komen (heb nog analoge meter dus kan niet exact zien wanneer we hoeveel verbruiken)

Ik raad niets aan. Iedere situatie is anders en moet uitgevoerd worden naar de specifieke wensen en noodwendigheden van de gebruiker.
Persoonlijk ben ik voorstander van de producten van Victron. Maar mijn einddoel is dan ook off grid (waar je wel meer voor nodig hebt dan alleen veel PV en ruime batterijopslag). Wat in Vlaanderen (nog) niet een voor de hand liggende situatie is. Over de capaciteit van de batterij kan ik je ook geen specifieke raad geven. Dat hangt immers af van de verhouding tussen productie, etmaalverbruik en de opslag. Deze drie factoren zijn met elkaar verbonden. Wijzig je één parameter krijg je een ander resultaat. Omdat redelijk correct te berekenen heb je ook eigen data nodig die loopt over meerdere jaren (mijn project is bv. al gestart in 2011 en het einddoel is 2031.
Zelf gebruik ik nu een 15,35 kWh BYD B-Box Premium LVL batterij. Dat is ruim voldoende voor mijn specifieke situatie. Ruim voldoende voor gebruik omdat er rekening gehouden is met de jaarlijkse degradatie. Mijn elektrisch etmaalverbruik, excl. laadpaal, ligt dan ook maar tussen de 4-7 kWh.
Persoonlijk zie ik niet in hoe je bij een etmaalverbruik van 18 kWh (zo heb ik het toch begrepen) louter op PV en batterijen betaalbaar off grid zou kunnen gaan. Wens je echt off grid te gaan zal je eerst je verbruik onder controle moeten krijgen. Hoe lager je verbruik hoe gemakkelijker en goedkoper het is om nadien off grid te kunnen gaan. Heb je een onbeperkt budget om dat te realiseren is het uiteraard een andere situatie. In mijn situatie moeten (uit filosofische overegingen, niet uit noodzaak) alle energetische investeringen betaald
worden door het rendement van de PV-installatie (en alle subsidies die de Vlaamse overheid periodiek gul in het rond strooit in het kader van hun matheuspolitiek ).

nu ben ik toch wel nieuwsgierig naar jouw installatie. zie je het zitten om je installatie hier technisch te beschrijven?

Nee, zie ik niet zitten en daar heb ik goede redenen voor. Je kan dat wel volgen op andere fora met meer interesse in het specifieke onderwerp.

maar ik denk dat het voorlopig dus nog niet volledig off-grid gaat worden, eerder een futureproof installatie die uitbreidbaar is en waar ik niet direct teveel aan moet vervangen als ik wil uitbreiden

Dat kan bij iedere installatie.
Indien je geen hybride omvormer kiest (het nadeel van sommige hybride omvormers is dat je dan gebonden bent aan bepaalde types/merken batterijen). Op een gewone omvormer van een kwalitatief merk (ik werk voor PV bv. met SMA maar er zijn ook nog ander merken) kan je altijd een retrofit batterijomvormer plaatsen. Voor PV heb ik bv. een SMA omvormer en voor de batterijen een Victron Multiplus II. Met daartussen een nulswitch van Hager.

[darkzero]

En, als ik het goed voorheb, kan de Zappi ook niet loadbalancen met een UTP op de P1 poort van de DM maar gebeurt dat nog met CT-klemmen.

zou inderdaad kunnen, hier nog een analoge meter en dus ook met ct klemmen. als ik het me goed herinner zei de installateur me toen dat dit bij een digitale meter zo blijft.

Zelf gebruik ik nu een 15,35 kWh BYD B-Box Premium LVL batterij.

men heeft me ooit aangeraden om BYD HVM boven HVS te verkiezen maar wat is het voordeel of verschil van LVL?

[ivob]

Hoogspanning of laagspanning heeft ieder zijn specifieke voordelen of nadelen.
Zoals eerder geschreven, ik heb een specifiek off grid georiënteerd systeem met een retrofit accu omvormer en een afzonderlijke PV omvormer (die bij afschakelen net zal vervangen worden door MPPT).
Neem je een hybride omvormer en is het einddoel niet off grid kan je idd beter voor een hoogspanningsbatterij kiezen.
Batterij onder hoogspanning hebben doorgaans een hogere efficiëntie en dus minder verliezen. Al is dat weer afhankelijk van de kabeloverbrugging (bij mij is dat hooguit een meter gezien alles in hetzelfde lokaal tegen dezelfde wand is gemonteerd, RTE van de laatste 365 dagen was 89,9% bij een zelfvoorzieningsgraad van 84%*).
Niet iedere off grid (eiland) omvormer is compatibel met hoogspanningsbatterijen. Daar heb je meer opties bij laagspanning.
Laagspanning is (off grid!) is ook veiliger om zelf aan te werken dan hoogspanning. Bij laagspanning is het brandgevaar (niet van de batterij maar van de conectoren) dan weer iets groter.
Uiteraard zal, op de spreekwoordelijke uitzondering na, iedere installateur je aanraden waar hij gewoon is mee te werken.
Enz.

Gezien je al aangegeven hebt om voor een hybride omvormer te gaan ga je dan ook beter voor een hoogspannngsbatterij.

*Verlies niet uit het oog dat ik EERST mijn verbruik zo ver mogelijk heb teruggebracht (volledige aanpassing woning, full LED, efficiënte toestellen en gebruik van die toestellen, verschillende back up systemen en soorten voor verwarming, BEV bijna uitsluitend laden op PV....), iets wat voor de meeste gezinnen geen optie is. Hoe hoger je etmaalverbruik hoe kleiner de kans dat je voordeel kan doen met een thuisbatterij. De kans dat je off grid kan gaan door alleen de combinatie van PV en batterij is bijna onbestaande.
Het net als virtuele thuisbatterij gebruiken (als is die kans wel verkeken wanneer je nu nog PV moet plaatsen) is louter financieel gezien nog altijd de beste optie (ook al steken steeds meer en meer energieleveranciers daar nu een stokje voor).

Je probleem is echter dat je iets wil wat eigenlijk niet te combineren valt.
Ofwel kies je (nu) voor een standaardoplossing met een combinatie van PV/hybrideomvormer/hoogspanningsbatterij (eventueel met extra hardware zodat PV en een deel van je verbruikers blijven werken bij netuitval) of je kiest resoluut voor een (toekomstgericht) open zelfstandig systeem waarbij je later componenten (batterij naar keuze, aggregaat, full back up systeem, extra sturingen, DC/DC via MPPT...) zonder veel poespas kan aan toevoegen.
Finaal zal je toch een startkeuze moeten maken die de toekomst van je systeem zal gaan bepalen.
Is er een beperking in PV capaciteit en/of budget moet je al zeker niet voor het tweede gaan.
Wil je nu zo vlug mogelijk voor de hoogst mogelijke ROI gaan leg dan gewoon zoveel mogelijk PV-Wp aan een zo laag mogelijke prijs.
Maar dan kies je wel een slecht ogenblik want dat wil iedereen nu en waneer de vraag het aanbod ruimschoots overstijgt kan de installateur vragen wat de ongeduldige er voor wenst te betalen en loop je ook nog eens het risico een tijdelijke cowboy over de vloer te krijgen waar je later geen spoor meer van terugvindt.

[duizend]

Het net als virtuele thuisbatterij gebruiken (als is die kans wel verkeken wanneer je nu nog PV moet plaatsen) is louter financieel gezien nog altijd de beste optie (ook al steken steeds meer en meer energieleveranciers daar nu een stokje voor).

Oh, dus nu is de terugdraaiende teller toch ineens weer voordeliger dan de zo opgehemelde digitale meter.
Het kan verkeren zeggen ze dan

[darkzero]

Je probleem is echter dat je iets wil wat eigenlijk niet te combineren valt.
Ofwel kies je (nu) voor een standaardoplossing met een combinatie van PV/hybrideomvormer/hoogspanningsbatterij (eventueel met extra hardware zodat PV en een deel van je verbruikers blijven werken bij netuitval) of je kiest resoluut voor een (toekomstgericht) open zelfstandig systeem waarbij je later componenten (batterij naar keuze, aggregaat, full back up systeem, extra sturingen, DC/DC via MPPT...) zonder veel poespas kan aan toevoegen.
Finaal zal je toch een startkeuze moeten maken die de toekomst van je systeem zal gaan bepalen.
Is er een beperking in PV capaciteit en/of budget moet je al zeker niet voor het tweede gaan.

na wat denkwerk zullen we wss inderdaad vr optie 1 gaan aangezien ik niet de plaats heb om veel panelen te plaatsen. het zal dus PV/hybrideomvormer/hoogspanningsbatterij met een (gedeeltelijke) backupfunctie.
kan ik met dit systeem eigenlijk dan ook in de goedkopere uren met een dynamisch tarief de batterij opladen van het net?

[ivob]

na wat denkwerk zullen we wss inderdaad vr optie 1 gaan aangezien ik niet de plaats heb om veel panelen te plaatsen. het zal dus PV/hybrideomvormer/hoogspanningsbatterij met een (gedeeltelijke) backupfunctie.
kan ik met dit systeem eigenlijk dan ook in de goedkopere uren met een dynamisch tarief de batterij opladen van het net?

Je specifiek probleem is - en aan je voorgaande uitleg te horen kan daar niet veel aan gewijzigd worden - inderdaad dat je panelen niet optimaal georiënteerd zijn voor batterijen (in dat geval beter zoveel mogelijk pal zuid en zo verticaal mogelijk) en dat je netto beschikbaar dakopp. te klein is om - in verhouding tot je specifiek verbruik - om genoeg te produceren om de plaatsing van een digitale meter voordeliger te maken dan een analoge meter (welke bij het plaatsen van PV sowieso voor 2025 nog zal vervangen worden).

Wanneer je aangesloten bent bij een energieleverancier die een dynamisch contract aanbiedt wel. Voorlopig kan dit alleen bij Engie en Ecopower (wanneer je al klant was).
Je systeem moet dan wel voorzien zijn (of worden) van hardware/software om deze sturing geautomatiseerd te laten verlopen. De leverancier zelf zorgt dan voor de API met de geldende uurtarieven van de volgende dag.
Hou er ook rekening mee dat batterijen opladen via het net niet altijd voordelig is. Je gaat er geen 1:1 stroom mee van het net in je batterij laden om deze vervolgens 1:1 terug naar je verbruikers te kunnen sturen.
En wanneer je een dynamisch contract hebt op één EAN-nummer (één DM) geldt dit voor je volledige huishouden. Dus ook voor eventuele injectie in de zomer. Gezien de beschikbare gunstige vensters voor afname (lage prijzen) en injectie (hoge prijzen) beperkt en volatiel zijn heb je een beperkte tijd om je batterij aan een lage prijs terug 100% vol te laden (of aan de capaciteit die je de volgende dag denkt nodig te hebben). Hoge laadcapaciteit tijdens een beperkte tijd vraagt dus een relatief hoog vermogen (of je gaat laden aan een volgend uur/uren aan hogere prijzen. En vanaf 1/1/23 (wanneer er weer niets wijzigt in de plannen van de VREG) staat tegenover een hoge vermogensvraag een capaciteitstarief.
Hou er ook rekening mee dat in het zomerseizoen waneer je zou injecteren tegen negatieve prijzen je voor injectie zou moeten betalen.
Bij afname ga je bovenop de (hopelijk) lage prijs om bij te laden altijd de netkosten nog betalen (en vanaf volgend jaar het capaciteitstarief), de fee voor de leverancier en eventueel een vaste jaarlijkse kost verbonden aan het dynamisch contract.
Reken dus eerst goed uit of het in jouw geval echt de moeite is om over te schakelen naar een dynamisch contract. In mijn geval, bij zeer lage jaarlijkse netafname en een gunstige verhouding tussen afname en injectie is het dat momenteel nog altijd niet (ik heb in een proefproject een energiecontract van onbeperkte duur en een dynamisch contract simultaan naast elkaar lopen).
Maar zoals altijd, iedere situatie is specifiek en verschillend. Je zal dus data moeten verzamelen, analyseren en daaruit de eigen conclusies trekken.

[darkzero]

maar kan elke hybride omvormer dit dan of is hier nog iets specifieks vr vereist? (de batterij opladen met het net)

zoiets kan dan nog een optie zijn? en dit dan best zuidgericht en onder deze hoek of nog meer verticaal?
niet dat we dat op dit moment kunnen doen want mijn vrouw wordt gek denk ik als we dat nu in de tuin zouden plaatsen

[ivob]

Hoe verticaler, hoe meer je panelen in de winter (bij lage zonnestand) zullen produceren (tov vlakker gemonteerde panelen).
In de zomer krijg je (bij een hoge zonnestand) het omgekeerde effect (wat er minder toe doet want dan heb je meestal meer productie dan verbruik).
Wanneer de lokale bouwvoorschriften je dit niet in de weg staan kan dat idd. Meest optimale oplossing is een tracker. Uiteraard ook weer de duurste. Maar als je vrouw op dit vlak het laatste woord heeft dan heeft het weinig zin daar verder op in te gaan.

Afhankelijk van merk/type omvormer en eventueel de opties die je erbij neemt kan dit met hybride uiteraard ook.
Opladen via het net is gewoon een softwaretoepassing en nooit een technisch hardwareprobleem. Of alle (hybride) omvormers dit kunnen weet ik niet. Ik ken niet alle systemen. Ik heb alleen onderzocht op basis van mijn specifieke voorkeuren. Bij mijn omvormer (Victron) zijn er zelfs standaard verschillende opties aanwezig om de batterij (tot een bepaalde instelbare capaciteit) via het net op te laden of geladen te houden. Tot een niveau volledig instelbaar volgens eigen voorkeuren (gezien open systeem maar dan moet je al iets verder gaan dan de standaard instellingen).
Indien je dit wenst moet je dus eerst hier op zoeken en selecteren.

[darkzero]

tja ze heeft nogal wat werk gemaakt van bomen, planten, bloemen, struiken, ... dit zouden gedeeltelijk plaats moeten maken voor zo'n installatie of de installatie zou zeker toch alle zicht hierop wegnemen. ik zou het wel begrijpen als ze hiertegen protesteert.
maar hier ook weer: zeg nooit nooit

[ivob]

Hoe vlakker de installatie geplaatst hoe dichterbij de begroeiing eromheen kan zijn om ze aan het zicht te ontrekken.
Hoe groter de hellingshoek (meer rechtop) hoe meer ruimte je nodig hebt voor de panelen in de richting van de zon (schaduw).
Bijkomend voordeel van panelen op de grond is dat je ze zo kan opbouwen dat je de hellingshoek (volgens het seizoen) aanpasbaar kan maken (mits het nodige tegengewicht op/aan de stelling.
Het lijkt me ook dat de rijen panelen op de foto nogal dicht op elkaar geplaatst zijn? De achterste rij ligt in de schaduw van de frontrij?
Met relatief hoge bomen tussen de rijen? Photoshop hoop ik en geen realistische situatie?

[darkzero]

die regelbare hellingshoek is inderdaad wel interessant. want ik denk dat zo'n tracker zeker wel aan de prijs zal zijn.

dat was gewoon het resultaat van een simpele zoekopdracht "zonnepanelen op de grond" bij google afbeeldingen en dan het eerste resultaat

[ivob]

Wanneer je plaats genoeg hebt (en er niemand moet meebeslissen met andere uitgangspunten) kan je ook een vaste opstelling plaatsen die zowel oost-, zuid- als westgeöriënteerd is (alhoewel dat met batterijen met voldoende opslagcapaciteit minder zin heeft).
De hellingshoek kan je dan eventueel ook (eenmalig per seizoen) manueel wijzigen. Een tracker is idd aan de prijs en staat meestal op een paal waarbij het nogal prominent aanwezig is.